ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು (Governors of Karnataka)

in /


ಪರಿಚಯ (Introduction)

ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು (Governors of Karnataka) ರಾಜ್ಯಪಾಲಿಕೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದ 153ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ತಲೆ ಮತ್ತು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಅಡಿಪಾಯದ ರಕ್ಷಣಕರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.

  • ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಯ ಪ್ರತಿನಿಧಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆ.
  • ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸಾಮರಸ್ಯ, ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರವನ್ನು ಕಾಯುವ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಪಟ್ಟಿ (List of Governors of Karnataka)

ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಹೆಸರುಪದಾವಧಿ (Tenure)ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನೆಗಳು (Key Contributions)
ಚಂದ್ರಶೇಖರನ್1956-1965ಮೈಸೂರನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ರೂಪಾಂತರಿಸಲು ಸಹಾಯ.
ಸರ್ದಾರ್ ಉಜ್ಜಲ್ ಸಿಂಗ್1965-1971ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
ಮೋಹನ್ ಲಾಲ್ ಸುಕ್‌ಹಡಿಯಾ1972-1976ನೀತಿ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸ್ಸುಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ.
ಅಂಕ್ಲೇಶ್ ಕಾರನ್ ಪಟೇಲ್1976-1983ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯಮ.
ಅರವಿಂದನ್ ಪಿಳ್ಳೈ1983-1988ರೈತರ ಏಳಿಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ.
ವರದರಾಜನ್1988-1999ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮೌಲ್ಯವರ್ಧನೆ.
ಟಿ.ಎನ್. ಚತುರ್ವೇದಿ2002-2007ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಬಲವರ್ಧನೆ.
ಹಂಸ ರಾಜ್ ಭಾರದ್ವಾಜ್2009-2014ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಆಡಳಿತದ ನೆಲೆ.
ವಾಜುಭಾಯಿ ವಾಲಾ2014-2021ರಾಜ್ಯದ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು.
ತಾವರ್ ಚಂದ್ ಗೆಹ್ಲೋಟ್2021 - ಪ್ರಸ್ತುತಮಹಿಳಾ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ.

ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಪಾತ್ರ (Role of the Governor)

  1. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು (Constitutional Head):

    • ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಸಾಂವಿಧಾನವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಾರೆ.
    • ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ನೇಮಕ, ಸಚಿವ ಸಂಪುಟಕ್ಕೆ ಶಿಫಾರಸು, ಶಾಸನ ಪರಿಷತ್ತಿಗೆ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ನಾಮಕರಣ.

  2. ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ (Legislative Role):

    • ಅಧಿವೇಶನಗಳನ್ನು ಕರೆದು, ಬಿಲ್‌ಗಳಿಗೆ ಅನುಮೋದನೆ ನೀಡುವುದು.
    • ಪ್ರಮುಖ ಬಿಲ್‌ಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತಾಪ ಮಾಡುವ ಅಧಿಕಾರ.

  3. ಅಪರಿಶಿಷ್ಟ ನಿರ್ವಹಣೆ (Emergency Powers):

    • ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಪರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಿಯಮ ಜಾರಿ (President's Rule) ಹೊಣೆ.
    • ಚುನಾವಣಾ ವೇಳಾಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಣೆ.

  4. ವಿವಾದಗಳ ಪರಿಹಾರಕ (Mediator in Political Issues):

    • ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಇದ್ದರೆ ಅಪರೂಪದ ದ್ರವ್ಯಸೇವೆ ಒದಗಿಸುವುದು.

  5. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ (Cultural and Social Development):

    • ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.

ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಆಡಳಿತದ ಮಹತ್ವ (Importance of Governor's Rule)

  1. ರಾಜಕೀಯ ಸಮತೋಲನ:

    • ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ದೂರ ಉಳಿದು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಾರೆ.
    • ಸಂಭಾವ್ಯ ಗೊಂದಲಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ.

  2. ಅಪರೂಪದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ನಿರ್ಧಾರ:

    • ಮಿಶ್ರಮತಗಳ ವೇಳೆ ಸ್ಥಿರ ಸರ್ಕಾರವನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಕೊಡುವಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ.
    • ತೀವ್ರ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ.

  3. ರಾಜ್ಯದ ಶ್ರೇಯೋಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ:

    • ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಪೂರಕ.
    • ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಯುವಕರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ.

  4. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ದೂತನಂತೆ ಕಾರ್ಯ:

    • ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೌದ್ಧಿಕತೆಯನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟರು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಕರ್ನಾಟಕದ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಶ್ರೇಯೋಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಗುರಿಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಇವರ ಶ್ರದ್ಧೆ ಮತ್ತು ಶಿಷ್ಟಾಚಾರದ ನೇತೃತ್ವ ರಾಜ್ಯದ ಆದರ್ಶ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಶಕ್ತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಸರಳತೆ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಆಡಳಿತದ ನಡವಳಿಕೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಯಶಸ್ವೀ ರಾಜ್ಯಶಾಸನದ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ.

 

Also read:

 

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತ (President's Rule in Karnataka)

in /

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತ (President's Rule in Karnataka)

ಪರಿಚಯ (Introduction)

  • ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತ:
    • ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಧಾರಾ 356 ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಯಾವುದೇ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿದ್ದಾಗ ಅಥವಾ ವೈಫಲ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದಾಗ ರಾಜ್ಯಪಾಲರು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಶಿಫಾರಸಿನ ಮೇಲೆ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬಹುದು.
  • ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಅಡಚಣೆಯನ್ನೇನೋ 10 ಬಾರಿ ಎದುರಿಸಿದ್ದು, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತ ಜಾರಿಯಾಗಿದೆ.
  • ಅಸಂಯೋಜನೆ, ರಾಜಕೀಯ ಹೋರಾಟಗಳು ಮತ್ತು ದ್ರೋಹೀಯ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಈ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳಾಗಿದ್ದವು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತದ ಹಂತಗಳು (Instances of President's Rule in Karnataka)

ವರ್ಷಅವಧಿಕಾರಣ
19566 ತಿಂಗಳುಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಸ್ಥಿರತೆಯ ಕೊರತೆ; ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಹಂತದ ಅಸಂಯೋಜನೆ.
1971-19723 ತಿಂಗಳುರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡದಿಂದ ಬಂಗಾರಪ್ಪ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನ.
1977-19786 ತಿಂಗಳುಜನತಾ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನ: ವಿದ್ವೇಷ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ.
19794 ತಿಂಗಳುಹೊಸ ಸರ್ಕಾರ ರಚಿಸಲು ವಿಫಲ ಪ್ರಯತ್ನ.
19803 ತಿಂಗಳುಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ಅಸ್ಥಿರತೆ: ಅಂತರಕಲಹ ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರಕಾಂಕ್ಷೆ.
19835 ತಿಂಗಳುದಲಿತ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗದ ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕತ್ವದ ವಿರೋಧ.
1989-19907 ತಿಂಗಳುಸರ್ಕಾರದ ಆಂತರಿಕ ಕಲಹದಿಂದಾಗಿ ರಾಜಕೀಯ ಪತನ.
20071 ತಿಂಗಳುಜೆಡಿಎಸ್ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ ನಡುವಿನ ಮೆತ್ರಿ ಗೂಡಾಣಿಕೆ ವಿಫಲವಾದದ್ದು.
20113 ತಿಂಗಳುಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಆರೋಪಗಳ ಬೆನ್ನಿಗೆ ಯಡಿಯೂರಪ್ಪ ಸರ್ಕಾರ ಪತನ.
201920 ದಿನಗಳುಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಜೆಡಿಎಸ್ ಮೆತ್ರಿ ಸರ್ಕಾರದ ತೊಡಕು ಮತ್ತು ನಾಯಕತ್ವದ ಸಮಸ್ಯೆ.

ಪ್ರತಿ ಅವಧಿಯ ವಿವರಗಳು (Detailed Reasons for Each Instance)

1956: ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಅಸ್ಥಿರತೆ
  • ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದ ಪ್ರಾರಂಭ:
    • ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಏಕೀಕರಿಸಿದ ನಂತರ, ಹೊಸ ಆಡಳಿತವು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾಗಲಿಲ್ಲ.
    • ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಮೂಲಕ ಆಡಳಿತ ಹಸ್ತಾಂತರ.
1971-1972: ಬಂಗಾರಪ್ಪ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನ
  • ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡ:
    • ದಾಳಾಕಾರಕ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷದಿಂದ ಬಂಗಾರಪ್ಪ ಸರ್ಕಾರ ತನ್ನ ಬಹುಮತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು.
1977-1978: ಜನತಾ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನ
  • ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ:
    • ಜನತಾ ಸರ್ಕಾರದ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸಂಘಟನೆಗಾಗಿ ಅಗತ್ಯ ಒಂದೂರ್ ಆಗಿಲ್ಲ.
    • ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಬಲ ವೈದ್ವೇಷ.
1980: ಸಚಿವೆ ಸಂಪುಟದ ಅಸ್ಥಿರತೆ
  • ಅಂತರಕಲಹ:
    • ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಆಪಾದನೆಗಳು, ರಾಜೀನಾಮೆಗಳು, ಮತ್ತು ದೋಸೆತ.
1989-1990: ಆಂತರಿಕ ಸಂಘರ್ಷ
  • ರಾಜಕೀಯ ಪತನ:
    • ಆಂತರಿಕ ಕಲಹ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ದೌರ್ಬಲ್ಯದಿಂದ ಸರ್ಕಾರ ಪತನ.
2007: ಜೆಡಿಎಸ್-ಬಿಜೆಪಿ ಮೆತ್ರಿ ವಿಫಲ
  • ಸಮಜೋಡಣೆ ವಿಫಲ:
    • ಜೆಡಿಎಸ್ ಮತ್ತು ಬಿಜೆಪಿ ನಡುವೆ ಅಧಿಕಾರ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅಸಮಮತಿಗಳಿಂದಾಗಿ ಸರ್ಕಾರವು ನಿರ್ವಹಿಸಲಿಲ್ಲ.
2011: ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಆರೋಪಗಳು
  • ಯಡಿಯೂರಪ್ಪ ಸರ್ಕಾರದ ಪತನ:
    • ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಮತ್ತು ಜೆಡಿಎಸ್ ವಿರುದ್ಧದ ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರದ ಆರೋಪಗಳು, ವಿಶ್ವಾಸಮತ ಕಳೆದುಕೊಂಡು ಪತನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
2019: ಮೆತ್ರಿ ಸರ್ಕಾರದ ಮುಸುಕಾಟ
  • ಕಾಂಗ್ರೆಸ್-ಜೆಡಿಎಸ್ ಮೆತ್ರಿ ವಿಫಲ:
    • ಸರ್ಕಾರದ ನಿರ್ಣಯಗಳಲ್ಲಿ ಸಮ್ಮತಿಗೆ ತಲುಪಲಿಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಅಧಿಕಾರದ ದೋಸೆತವು ತೀವ್ರವಾಯಿತು.

ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳು (Impact of President's Rule)

  1. ಅಡಚಣೆಯ ನಿವಾರಣೆ:
    • ರಾಜ್ಯಪಾಲರ ಆಡಳಿತವು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.
  2. ರಾಜಕೀಯ ಪಾಠ:
    • ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ತಮ್ಮ ಒಳಜಗಳಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಅರಿತುಕೊಳ್ಳಲು ಈ ಅವಧಿ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಯಿತು.
  3. ರಾಜ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮೇಲೆ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಪರಿಣಾಮ:
    • ಆಡಳಿತ ವಿಳಂಬದಿಂದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ಆಡಳಿತದ ಅನೇಕ ಹಂತಗಳು, ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ವೈಫಲ್ಯಗಳು ರಾಜ್ಯದ ಆಂತರಿಕ ತೊಂದರೆಗಳನ್ನು ತೋರುತ್ತವೆ.
ಈ ಅವಧಿಗಳು ರಾಜ್ಯಪ

Also read:

 

ಕರ್ನಾಟಕದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು (Chief Ministers of Karnataka)

in /

 ಕರ್ನಾಟಕದ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು (Chief Ministers of Karnataka)

ಪರಿಚಯ (Introduction)

  • ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು ರಾಜ್ಯದ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುವ ಮುಖ್ಯ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಾಹಕರು.
  • 1 ನವೆಂಬರ್ 1956: ಕರ್ನಾಟಕ, ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಲಿಂಗಸಮ್ಮತ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ರಚನೆಯಾಯಿತು.
  • 1973: ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವನ್ನು "ಕರ್ನಾಟಕ" ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಪ್ರಥಮ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳು (First Chief Minister of Mysore State)

  • ಕೆ.ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ (1947-1952):
    • ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದವರು.
    • ರಾಜ್ಯದ ಮೊದಲ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗೆ ಮೂರ್ತಿ ರೂಪ ನೀಡಿದರು.

ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯ ಸಾಧನೆಗಳು (List of Chief Ministers and Key Achievements)

ಮಖ್ಯಮಂತ್ರಿಗಳುಕಾಲಾವಧಿಮುಖ್ಯ ಸಾಧನೆಗಳು
ಕೆ.ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ1947-1952ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತದ ಸ್ಥಾಪನೆ.
ಕೆ. ಹನುಮಂತಯ್ಯ1952-1956ವಿಧಾನ ಸೌಧ ನಿರ್ಮಾಣದ ಕ್ರೆಡಿಟ್.
ಸ.ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ1956-1958, 1962-1968ರಾಜ್ಯ ಏಕೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ.
ಬಿ.ಡಿ. ಜಟ್ಟಿ1958-1962ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಆಡಳಿತದ ಒಗ್ಗಟ್ಟು.
ಕೆ.ಅರ್. ಕಾರಂತ್1968-1971ಭೂಸುದ್ದಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸುಧಾರಣೆ.
ದೇವರಾಜ ಅರಸು1972-1977"ಕರ್ಣಾಟಕ" ಹೆಸರು ಮರುನಾಮಕರಣ, ಬಡವರಿಗೆ ಭೂ ಮಂಜೂರು.
ರೋಶಯ್ಯ1977-1978ಕೇಂದ್ರೀಯ ಯೋಜನೆಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ.
ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಹೆಗಡೆ1983-1988ಜನತಾ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಾರಂಭ, ಪಂಚಾಯತಿ ರಾಜ್.
ವಿ.ಎಚ್. ಕೃಷ್ಣ1989-1990ದಲಿತರ ಮತ್ತು ಇತರೆ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ.
ಎಚ್.ಡಿ. ದೇವೇಗೌಡ1994-1996ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ, ಗ್ರಾಮೀಣ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
ಎಸ್.ಎಂ. ಕೃಷ್ಣ1999-2004ಐಟಿ ಮತ್ತು ಐಟಿ ಪರಿಹಾರ ಕೇಂದ್ರಗಳ ಅಭಿವೃದ್ದಿ.
ಬಿ.ಎಸ್. ಯಡಿಯೂರಪ್ಪ2008-2011, 2019-2021ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೊದಲ ಬಿಜೆಪಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ.
ಸಿದ್ದರಾಮಯ್ಯ2013-2018ಅನ್ನಭಾಗ್ಯ, ಕ್ಷೀರಧಾರೆ ಯೋಜನೆ.
ಬಸವರಾಜ ಬೊಮ್ಮಾಯಿ2021-2023ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.

ಪ್ರಮುಖ ಹೆಜ್ಜೆಗಳು (Significant Milestones)

  1. ವಿಧಾನ ಸೌಧ ನಿರ್ಮಾಣ:
    • ಕೆ. ಹನುಮಂತಯ್ಯರ ಪಾಲು.
  2. ರಾಜ್ಯ ಏಕೀಕರಣ (1956):
    • ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ ಅವರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ.
  3. ಕರ್ನಾಟಕ ಮರುನಾಮಕರಣ (1973):
    • ದೇವರಾಜ ಅರಸು ಅವರ ಯಶಸ್ಸು.
  4. ಐಟಿ ಮತ್ತು ಬಿಟಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ:
    • ಎಸ್.ಎಂ. ಕೃಷ್ಣ.
  5. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ:
    • ಎಚ್.ಡಿ. ದೇವೇಗೌಡರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ.

Also read:

ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಲನೆ (Unification of Karnataka Movement)

in /

ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಲನೆ (Unification of Karnataka Movement)

ಪರಿಚಯ (Introduction)

  • ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ, ಕರ್ನಾಟಕವು 20 ವಿಭಿನ್ನ ಆಡಳಿತಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಜಿತವಾಗಿತ್ತು.
    • ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನ, ಮದ್ರಾಸ್ ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ, ನಿಜಾಂ ಸಂಸ್ಥಾನ, ಕೋಡಗು, ಜಮಖಂಡಿ, ರಾಮದುರ್ಗ, ಮುದ್ಹೋಳ, ಸಾಂದುರ್, ಸಾಂಗಲಿ, ಕೋಲಾಪುರ, ಅಕ್ಕಲಕೋಟೆ, ಹಿರೆಕುರಂದವಾಡ, ಚಿಕ್ಕಮೀರಾಜ್, ಸೋಂದೂರು, ಸಾವನೂರು ಮುಂತಾದ ಪ್ರಾಂತಗಳು.
    • ಕನ್ನಡಿಗರು ವಿಭಜನೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ತುಂಬಾ ತೊಂದರೆ ಅನುಭವಿಸಿದರು:
      • ಭಾಷಾ ದಮನ:
        • ಮುದ್ದೋಳ, ಸೋಂದೂರು ಮುಂತಾದ ಮರಾಠಾ ಸಂಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಶಾಲೆಗಳೇ ಇರಲಿಲ್ಲ.
        • ಹೈದರಾಬಾದ್ ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಉರ್ದು ಆಡಳಿತ ಭಾಷೆdominant ಆಗಿತ್ತು.
      • ಅನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಕೊರತೆ:
        • ಮದ್ರಾಸ್ ಮತ್ತು ಬಾಂಬೆ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ಮಿತಿಯಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಯೋಜನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲು ಪಡೆದರು.
        • ಸಡೆತ ಮತ್ತು ಸೇತುವೆಗಳ ಕೊರತೆಯಿಂದ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ತೊಂದರೆ ಅನುಭವಿಸಿದರು.

ಚಲನೆಯ ಪ್ರೇರಣೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರಂಭ (Inspiration and Early Phase of the Movement)

  • ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದ ಅಗತ್ಯ:
    • ವಿಭಜನೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಕನ್ನಡಿಗರು ದಮನವನ್ನು ಎದುರಿಸಿದರು.
    • ಅಲೂರು ವೆಂಕಟರಾವ್ 1903ರಲ್ಲಿ "ಕರ್ನಾಟಕ ಗತ ವೈಭವ" ಎಂಬ ಪುಸ್ತಕದ ಮೂಲಕ ಏಕೀಕರಣದ ಅಗತ್ಯವೊತ್ತಿಹೇಳಿದರು.
    • ಧಾರವಾಡ ಚಲನೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದ್ದು, ಅಲೂರು ವೆಂಕಟರಾವ್ ಅವರನ್ನು "ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣದ ಜನಕ" ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.
  • ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಯ ಪ್ರಭಾವ:
    • 1915ರಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪನೆಯಾದ ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ತು ಏಕೀಕರಣ ಚಲನೆಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ ಹಾಗೂ ಬುದ್ಧಿಜೀವಿಗಳ ವೇದಿಕೆ ಒದಗಿಸಿತು.
    • ಕರ್ನಾಟಕದ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು:
      • ವಿಶ್ವ ಕರ್ನಾಟಕ, ಸಮ್ಯೂಕ್ತ ಕರ್ನಾಟಕ, ನವಜೀವನ, ತರುಣ ಕರ್ನಾಟಕ, ತಾಯಿನಾಡು ಮುಂತಾದವು ಚಲನೆಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿದವು.

ಚಲನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಹಂತಗಳು (Key Phases of the Movement)

ಪ್ರಥಮ ಹಂತ: ಸಾಹಿತ್ಯದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭ (Initial Phase: Inspired by Literature)
  • ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕವಿಗಳು:
    • ಡಿ.ಆರ್. ಬೇಂದ್ರೆ, ಶಿವರಾಮ ಕಾರಂತರ, ಕುವೆಂಪು, ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀನಿವಾಸಯ್ಯ, ಡಿ.ವಿ. ಗುಂಡಪ್ಪ ಮುಂತಾದ ಕವಿಗಳು ತಮ್ಮ ಬರಹಗಳಿಂದ ಚಲನೆಗೆ ಜೀವ ತುಂಬಿದರು.
    • ಕರ್ನಾಟಕ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು:
      • 1924ರ ಬೆಳಗಾವಿ ಸಮ್ಮೇಳನ:
        • ಸಿದ್ಧಪ್ಪ ಕಂಬಳಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಇದು ಮೊದಲ ಏಕೀಕರಣ ಸಮ್ಮೇಳನ.
        • ಈ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಏಕೀಕರಣ ಚಲನೆಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಬೆಂಬಲವೊಂದು ಮುಂಚೂಣಿಯಾಯಿತು.
      • 1926ರಿಂದ 1947ರ ವರೆಗೆ ಒಂಬತ್ತು ಏಕೀಕರಣ ಸಮ್ಮೇಳನಗಳು ನಡೆಯಿತು.
ದ್ವಿತೀಯ ಹಂತ: ರಾಜಕೀಯ ಬೆಂಬಲ (Political Support)
  • ಮುಂಬೈ ಮತ್ತು ಮದ್ರಾಸ್ ಶಾಸನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ:
    • 1947ರಲ್ಲಿ ಭಾಷಾ ಪ್ರಾಂತದ ರಚನೆಗೆ ನಿರ್ಣಯ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.
  • ಹಿಂದೂಸ್ಥಾನ ಸೇವಾದಳ (1923):
    • ಡಾ. ಎನ್.ಎಸ್. ಹಾರ್ಡಿಕರ್ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ 36,000 ಸಹಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಏಕೀಕರಣಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾದರು.
  • ಜವಾಹರಲಾಲ್ ನೆಹರೂ ಸಮಿತಿಯ ಶಿಫಾರಸು (1928):
    • ಕನ್ನಡ ಭಾಷಾ ಪ್ರಾಂತದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಶಿಫಾರಸು.
ತೃತೀಯ ಹಂತ: ಹೋರಾಟ ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸು (Struggle and Success)
  • ಅಖಂಡ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ ನಿರ್ಮಾಣ ಪರಿಷತ್ತು (1953):
    • ಕೆ.ಆರ್. ಕಾರಂತ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ.
    • 5,000 ಜನ ಬಂಧಿತರು.
  • ಫಜಲ್ ಅಲಿ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸು (Fazal Ali Commission Recommendation):
    • 1956ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಲಿಂಗಸಮ್ಮತ ಕನ್ನಡ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ.

ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪನೆ (Formation of Karnataka State)

  • 1 ನವೆಂಬರ್ 1956:
    • 1956ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯ ರಚನೆಗೊಂಡಿತು; ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ವಹಿಸಿದರು.
  • 1 ನವೆಂಬರ್ 1973:
    • ದೇವರಾಜ ಅರಸು ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದ ಹೆಸರು "ಕರ್ನಾಟಕ" ಆಗಿ ಮರುನಾಮಕರಣಗೊಂಡಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು (Prominent Leaders)

  • ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು:
    • ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ, ಕೆ. ಹನುಮಂತಯ್ಯ, ಕಡಿದಾಳು ಮಂಜಪ್ಪ, ಬಿ.ಡಿ. ಜಟ್ಟಿ.
  • ಸಾಹಿತ್ಯೋತ್ಸಾಹಿಗಳು:
    • ಕುವೆಂಪು, ಬಿ.ಎಂ. ಶ್ರೀನಿವಾಸಯ್ಯ, ಡಿ.ಆರ್. ಬೇಂದ್ರೆ.
  • ಸಂಗ್ರಾಮದ ನಾಯಕರು:
    • ಜಿನರಾಜ ಹೆಗ್ಗಡೆ, ಚನ್ನಪ್ಪ ವಾಲಿ, ಚಿನ್ನಮಯ್ಯಸ್ವಾಮಿ ಓಂಕಾರಮಠ.

ಚಲನೆಯ ಪ್ರಭಾವ (Impact of the Movement)

  • ಭಾಷಾ ಪ್ರಾಂತಗಳ ಏಕೀಕರಣ:
    • ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡಿಗರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಏಕತೆಯ ಸ್ಥಾಪನೆ.
  • ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆ:
    • ಭಾಷಾ ಪ್ರಾಂತದ ರಾಜಕೀಯದ ಮೂಲಕ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕೆ ದಾರಿ.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಕರ್ನಾಟಕ ಏಕೀಕರಣ ಚಲನೆ ಕನ್ನಡಿಗರ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಪ್ರತೀಕವಾಗಿದ್ದು, 1973ರಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಯಾಗುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತಲುಪಿತು.
ಈ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಜನಪ್ರಜ್ಞೆ, ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕತ್ವದ ಒಗ್ಗಟ್ಟು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪ್ರಪಂಚವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು.

ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆ (Mysuru Chalo Movement, 1947)

in /


ಪರಿಚಯ (Introduction)

  • ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆ:

    • 1947ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಹೋರಾಟ.
    • ಜನಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತದ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಚಲನೆಯ ನಾಂದಿ.

  • ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಹೋರಾಟ (Post-Independence Struggles):

    • ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದಿದ್ದರೂ, ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 1948ರಲ್ಲಿ ಪೋಲೀಸ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು (Key Events)

ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿ (Progress of Mysuru Chalo Movement)
  • ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1947:
    • ಚಲನೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
    • ಕೆ. ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.
ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಚಲನೆಗಳು (Hyderabad Karnataka Movements)
  • ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು:
    • ರಾಮಾನಂದ ತೀರ್ಥ, ಜನಾರ್ದನರಾವ್ ದೇಸಾಯಿ, ಜಿ. ರಾಮಾಚಾರ್, ಕೃಷ್ಣಾಚಾರ್ಯ ಜೋಶಿ, ಎ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಸ್ವಾಮಿ, ಶರಣಗೌಡ ಇನಾಮ್ದಾರ್.
    • ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು 1948ರ ಪೋಲೀಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ಮೂಲಕ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಿದೂತರು (Leaders and Pioneers)

  • ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಾಯಕರು:

    • ಕೆ. ಹನುಮಂತಯ್ಯ (1952):
      • ವಿಧಾನ ಸೌಧ ನಿರ್ಮಾಣದ ಯಶಸ್ಸು:
        • ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಲದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಕಟ್ಟಡ.
    • ಕಡಿದಾಳು ಮಂಜಪ್ಪ (1956):
      • ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ.

  • ಸಮಾಜ ಸೇವಕರು ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು (Social Workers and Newspapers):

    • ತರುಣ ಕರ್ನಾಟಕ (ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ), ಸಮ್ಯೂಕ್ತ ಕರ್ನಾಟಕ (ಬೆಳಗಾವಿ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ), ಜನವಾಣಿ, ತಾಯಿನಾಡು, ನವಜೀವನ, ವೀರಕೇಶರಿ, ವಿಶ್ವ ಕರ್ನಾಟಕ (ಬೆಂಗಳೂರು), ಕೊಡಗು (ಮಡಿಕೇರಿ).
    • ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಚಲನೆಯನ್ನು ಜನಜಾಗೃತಿಗೆ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿಸಿದವು.

ಚಲನೆಗೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಕೊಡುಗೆ (Role of Women in the Movement)

  • ಪ್ರಮುಖ ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕರು:
    • ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ, ಉಮಾಬಾಯಿ ಕುಂದಾಪುರ, ಕೃಷ್ಣಬಾಯಿ ಪಂಜೇಕರ್, ಯಶೋಧರ ದಾಸಪ್ಪ, ಸಿದ್ದಮ್ಮ ಬಳ್ಳಾರಿ, ಗೌರಮ್ಮ ವೆಂಕಟರಮಯ್ಯ.
    • ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು:
      • ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳ ಎದುರು ಪಿಕೆಟ್ ನಡೆಸಿದವರು.
      • ಕೂಸುಗಳನ್ನು ತೊಡಕಿಕೊಂಡು ಜೈಲಿಗೆ ಹೋದವರು.

ಫಲಿತಾಂಶ (Outcomes)

  • ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತ:
    • ಪ್ರಥಮ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ಸ್ಥಾಪನೆ:
      • ಕೆ. ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತ.
  • ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ:
    • ಪೋಲೀಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ನಂತರ, ಪ್ರದೇಶವು ಭಾರತದ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಸೇರಿತು.

ಚಲನೆಯ ಮಹತ್ವ (Significance of the Movement)

  • ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರಾರಂಭ:
    • ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆಯನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಹೆಜ್ಜೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
  • ಜನಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಚಲನೆ:
    • ಜನತೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಸತತ ಹೋರಾಟದ ಚೇತನ ಮೂಡಿಸಿತು.
  • ಮಹಿಳೆಯ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ:
    • ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಗಾಗಿ ನಿಲ್ದಾಣ ಎತ್ತಿದರು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆ ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೋರಾಟಗಳು, ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂರ್ತಿ ರೂಪಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯಾದವು.
ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ತ್ಯಾಗ ರಾಜ್ಯದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತ್ಯಾಜಿಸೋ ಚಲನೆ (Quit India Movement in Karnataka)

in /

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತ್ಯಾಜಿಸೋ ಚಲನೆ (Quit India Movement in Karnataka)

ಭಾಗ್ಯವಿಧಾನದ ಕರೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುವ ಚಲನೆ (The Call for Destiny)

  • ಆಗಸ್ಟ್ 8, 1942: ಮಹಾತ್ಮಾ ಗಾಂಧೀಜಿ ಮುಂಬೈಯ ಗೋವಾಳಿಯಾ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ತ್ಯಾಜಿಸೋ ಚಲನೆಯನ್ನು ಘೋಷಿಸಿದರು.
  • "ಡೂ ಆರ್ ಡೈ (Do or Die)" ಘೋಷಣೆ:
    • ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಸಮಗ್ರ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ.
    • ಭಾರತದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಚಿಂತನೆಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಚಲನೆಯ ಪ್ರಭಾವ (Impact of Quit India Movement in Karnataka)

  • ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಜಾಗೃತಿ (Unprecedented Awakening):
    • ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮುಷ್ಕರ:
      • ಎಲ್ಲಾ ಕಾಲೇಜುಗಳು ಮತ್ತು ಶಾಲೆಗಳು ಮುಚ್ಚಲ್ಪಟ್ಟವು.
    • ಕಾರ್ಮಿಕ ಮುಷ್ಕರ:
      • ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 30,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾರ್ಮಿಕರು ಎರಡು ವಾರಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ನಿಲ್ಲಿಸಿದರು.

ಶಹೀದರು ಮತ್ತು ದಮನ (Martyrs and Repression)

  • ಪೊಲೀಸರ ಹಿಂಸಾಚಾರ:
    • 50 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರು ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾದರು, ಇದರಲ್ಲಿ 11 ಮಂದಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದಲೇ.
    • ಶಹೀದರು:
      • ಬೈಲಹೊಂಗಲ: 7 ಜನ.
      • ದಾವಣಗೆರೆ: 7 ಜನ.
      • ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳ: 6 ಜನ.
      • ಮೈಲಾರ ಮಹಾದೇವಪ್ಪ (ಹಾವೇರಿ):
        • ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಈ ನಾಯಕನ ಸಹಿತ ಇಬ್ಬರು ಜೊತೆಯೊಡನೆ ಬಲಿಯಾದರು.
      • ಇಸೂರು (ಶಿವಮೊಗ್ಗ):
        • ಬ್ರಿಟಿಷ್ ವಿರುದ್ಧ ತೀವ್ರ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿದ ಐದು ಜನರನ್ನು ಶೂಲಗಟ್ಟಲಾಯಿತು.

ಬಂಧನ ಮತ್ತು ಜೈಲು ಶ್ರಮ (Imprisonment and Jail Struggles)

  • ಬಂಧಿತರ ಸಂಖ್ಯೆ:
    • 1942-43ರ ನಡುವೆ 15,000 ಮಂದಿ ಜೈಲು ಸೇರಿದರು, ಇದರಲ್ಲಿ 10,000 ಮಂದಿ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಿಂದಲೇ.
  • ಸಾವಿಧಾನಿಕ ಪ್ರತಿಭಟನೆ:
    • ಧಾರವಾಡ, ವಿಜಯಪುರ, ಬೆಳಗಾವಿ, ದಕ್ಷಿಣ ಮತ್ತು ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ:
      • ಸಂಗठಿತ ಗುಂಪುಗಳ ಕಾರ್ಯಚಟುವಟಿಕೆಗಳು:
        • "ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾದರಿ (Karnataka Pattern)" ಎಂದು ಖ್ಯಾತಿಯಾದ ಶೌರ್ಯಮಯ ದಾಳಿಗಳು.
        • ಜಯಪ್ರಕಾಶ್ ನಾರಾಯಣರ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿದ ಚಟುವಟಿಕೆ.

ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು (Key Events)

  • ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಬಲಿಷ್ಠ ಹೋರಾಟ:
    • ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ನಿಂತರು.
    • ಆಹಾರ ಸರಬರಾಜು, ರೈಲು ಸಂಪರ್ಕ ಹಾನಿ, ತಂತಿ ಕತ್ತರಿಸುವ ಕಾರ್ಯಗಳು.
    • ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಆಡಳಿತ ಸ್ಥಾಪನೆ.

ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು (Prominent Leaders)

  • ಕೆ.ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ, ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ, ಎಚ್.ಸಿ. ದಾಸಪ್ಪ, ವೀರೆನಗೌಡ ಪಾಟೀಲ್, ಸಿದ್ದವೀರಪ್ಪ.
  • ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು:
    • ಧಾರವಾಡ, ಬೆಳಗಾವಿ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರಿನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ತೀವ್ರ ಹೋರಾಟ.

ಧ್ವನಿಸೋ ಆದರ್ಶದ ಪ್ರಭಾವ (Legacy of Quit India Movement)

  • ಜನಜಾಗೃತಿ:
    • ಚಲನೆಯು ಜನರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಆದರ್ಶಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಿತು.
  • ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆ:
    • ಈ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಏಕತೆ ಮತ್ತು ಬಲಿಷ್ಠ ಸಂಘಟನೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಕನ್ನಡಿಗರಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಿತು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಭಾರತ ತ್ಯಾಜಿಸೋ ಚಲನೆಯು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಲನೆಯ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.
ಶಹೀದರ ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರಜೆಯ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಅಪಾರ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಿತು. ಕರ್ನಾಟಕ ಮಾದರಿ ದೇಶದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಲನೆಯು ಸ್ಮರಣೀಯವಾಗಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (Flag Satyagraha in Karnataka)

in /

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (Flag Satyagraha in Karnataka)

ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಹಿನ್ನೆಲೆ (Background of Flag Satyagraha)

  • ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವು ಭಾರತೀಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ವಿರುದ್ಧ ಶಾಂತ ನಾಗರಿಕ ಅನಾದರ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಯಿತು.
  • ಧ್ವಜ ಹಾರಿಸುವ ಹಕ್ಕಿಗಾಗಿ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.
  • ಈ ಚಲನೆಯನ್ನು ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ತಂತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಜಿಸಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಧ್ವಜ ಹಾರಿಸಲು ಪ್ರಚೋದಿಸಲಾಯಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ: ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು (Flag Satyagraha in Karnataka: Key Events)

ಶಿವಪುರ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (Shivapura Flag Satyagraha, 1938)
  • ಏಪ್ರಿಲ್ 1938:
    • ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಮೈಸೂರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ಸಭೆಯನ್ನು ಮಂಡ್ಯ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಶಿವಪುರದಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
    • ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಹಂತ.
ವಿಧುರಸ್ವಥ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ (Vidurashwatha Massacre, 25 April 1938)
  • ಕೋಲಾರ ಜಿಲ್ಲೆ ವಿಧುರಸ್ವಥದಲ್ಲಿ ಧ್ವಜ ಹಾರಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನದ ವೇಳೆ:
    • ಪೋಲೀಸರ ಗುಂಡಿನ ದಾಳಿ: 10 ಮಂದಿ ಸಾವನ್ನಪ್ಪಿದರು, 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಗಾಯಗೊಂಡರು.
    • ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು "ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಾಲಿಯನ್‌ವಾಲಾ ಬಾಗ್" ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಅರಣ್ಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ (Forest Satyagraha and Repercussions)

  • 1939:
    • ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಅರಣ್ಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು.
    • 1200 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು.
    • ಕೆ.ಜಿ.ಎಫ್. (Kolar Gold Fields):
      • 1939ರಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತಿಭಟನೆ.
      • ಖನಿಗಳ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕರ್ಫ್ಯೂ ಜಾರಿಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು (Prominent Leaders)

  • ಮೈಸೂರು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ ನಾಯಕರು:

    • ಟಿ. ಸಿದ್ಧಲಿಂಗಯ್ಯ, ಎಚ್.ಸಿ. ದಾಸಪ್ಪ, ಎಸ್. ಸಿದ್ಧಯ್ಯ, ಕೆ.ಸಿ. ರೆಡ್ಡಿ, ಎಚ್.ಕೆ. ವೀರಣ್ಣಗೌಡ, ಕೆ.ಟಿ. ಭಾಷ್ಯಂ, ಟಿ. ಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ, ಕೆ. ಹನುಮಂತಯ್ಯ, ಎಸ್. ನಿಜಲಿಂಗಪ್ಪ, ಎಂ.ಎನ್. ಜೋಯಿಸ್, ಯಶೋಧರಾ ದಾಸಪ್ಪ.

  • ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್ (1938):

    • ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಬಲ ಬೇಡಿಕೆ.

ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಮಹತ್ವ (Significance of Flag Satyagraha)

  • ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿ:
    • ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹದ ಮೂಲಕ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಚಿಂತನೆಗೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲಾಯಿತು.
  • ಬ್ರಿಟಿಷರ ನಿಯಮಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಆಕ್ರೋಶ:
    • ಧ್ವಜ ಹಾರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಯಿತು.
  • ಹರಿಜನರ ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ:
    • ಈ ಚಲನೆವು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಯ ಆಶಯಕ್ಕೆ ಬುನಾದಿ ಹಾಕಿತು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹವು ಕರ್ನಾಟಕದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಯಾಗಿದ್ದು, ಶಿವಪುರ ಧ್ವಜ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ ಮತ್ತು ವಿಧುರಸ್ವಥ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡ ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಪ್ರಮುಖ ಪಲ್ಲವಿಗಳಾಗಿದ್ದವು.
ಈ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನತೆಯ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯಿಂದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ ಲಭಿಸಿತು.

ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಅಂತಿಮ ಭೇಟಿಗಳು (Gandhiji’s Later Visits to Karnataka: 1936 & 1937)

in /

ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಅಂತಿಮ ಭೇಟಿಗಳು (Gandhiji’s Later Visits to Karnataka: 1936 & 1937)

ನಂದಿ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ರಾಂತಿ (Rest at Nandi Hills, 1936)

  • ಮೇ 1936:

    • ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ರಕ್ತದೊತ್ತಡ (High Blood Pressure) ಸಮಸ್ಯೆಯಿಂದ ಅವರು ನಂದಿ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ (11 ಮೇ - 30 ಮೇ) ವಿಶ್ರಾಂತಿ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರು.
    • ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ವೇಗವಾಗಿ ಚೇತರಿಸಿಕೊಂಡರು.

  • ಮೇ 31, 1936:

    • ನಂದಿ ಬೆಟ್ಟದಿಂದ ಹೊರಟು ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ, ಶಿಡ್ಲಘಟ್ಟ, ಚಿಂಟಾಮಣಿ, ಕೋಲಾರ್, ಬಂಗಾರಪೇಟೆ, ಕೆಜಿಎಫ್ ಮೂಲಕ ಮಾಲೂರ ಹಾದಿ ಮೂಲಕ ಬೆಂಗಳೂರು ತಲುಪಿದರು.
    • ಜೂನ್ 10, 1936ರವರೆಗೆ ಬೆಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಕೆಂಗೇರಿಗೆ ಭೇಟಿ.
    • ಜೂನ್ 11, 1936: ಮದ್ರಾಸಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣ, ಇದು ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಅವರ ಕೊನೆಯ ಭೇಟಿ.

ಖಾದಿ ಪ್ರದರ್ಶನ: ಹಡಳಿ (Hudali Khadi Exhibition, 1937)

  • ಏಪ್ರಿಲ್ 1937:
    • ಗಾಂಧೀಜಿಯವರು ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹಡಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.
    • ಏಪ್ರಿಲ್ 16-21:
      • ಖಾದಿ ಪ್ರದರ್ಶನವನ್ನು ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಖಾದಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿದರು.
    • ಇದು ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಅಂತಿಮ ಭೇಟಿ.

ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೇಲೆ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಪ್ರಭಾವ (Gandhiji’s Influence on Karnataka)

  • ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಹಲವು ಪ್ರವಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಲನೆಗೆ ಪ್ರೇರಣಾ ಶಕ್ತಿ ನೀಡಿದವು.
  • ಖಾದಿ ಚಲನೆ, ಹರಿಜನ ಹಿತಾಸಕ್ತಿ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಅವರ ಕೃತಿಗಳು ಜನತೆಗೆ ಸ್ಫೂರ್ತಿ ನೀಡಿದವು.
  • 1948ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರ ನಿಧನದವರೆಗೂ ಅವರು ಕರ್ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಮರುಬರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ, ಆದರೂ ಈ ಪ್ರಾಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವರ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಸದಾ ನೆನೆಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸಗಳು, ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಲನೆಗಳಿಗೆ ನಿಲುವು ನೀಡಿದವು. 1936 ಮತ್ತು 1937ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಆಘಾತಕರ ಸಂದರ್ಭಗಳ ನಡುವೆ, ಅವರ ದರ್ಶನವು ಖಾದಿ ಚಲನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಹರಿಜನರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿತು. ಅವರ ಕೊನೆಯ ಭೇಟಿ ಅವರ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸಿತು.

1934ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸ (Gandhiji’s 1934 Tour of Karnataka)

in /


ಪ್ರವಾಸದ ಪ್ರಾರಂಭ ಮತ್ತು ಪ್ರಥಮ ಭಾಗ (Beginning of the Tour and Initial Phase)

  • ಜಾನುವರಿ 4, 1934:
    • ಗಾಂಧೀಜಿ ವಿಧುರಸ್ವಥ, ಗೌರಿಬಿದನೂರು, ದೊಡ್ಡಬಳ್ಳಾಪುರ, ತುಮಕೂರು, ತ್ಯಾಮಗೊಂದಲು, ನೆಲಮಂಗಲ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರುಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮೈಸೂರು ತಲುಪಿದರು.
  • ಜಾನುವರಿ 5:
    • ಟಗಾಡೂರು, ಬಡನವಾಳು, ನಂಜನಗೂಡುಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮತ್ತೆ ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ತಂಗಿದರು.
  • ಜಾನುವರಿ 6:
    • ಮಂಡ್ಯ, ಮದ್ದೂರು, ಬೇಸಗರಹಳ್ಳಿ, ಶಿವಪುರ, ಸೋಮನಹಳ್ಳಿ, ಚನ್ನಪಟ್ಟಣ, ರಾಮನಗರ, ಕನಕಪುರ, ಬಿದದಿ, ಕೆಂಗೇರಿ ಮತ್ತು ಮತ್ತೆ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಮರಳಿದರು.

ಪ್ರವಾಸದ ಮಧ್ಯ ಭಾಗ (Middle Phase of the Tour)

  • ಫೆಬ್ರವರಿ 22, 1934:
    • ತಮಿಳುನಾಡು ಪ್ರವಾಸದ ನಂತರ, ಗಾಂಧೀಜಿ ಮೈಸೂರು, ತಿಟ್ಟಿಮಟ್ಟಿ, ಇಕ್ಕೇರಿ, ಪೊನ್ನಂಪೇಟೆ, ಹುಡಿಗೇರಿ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರು.
  • ಫೆಬ್ರವರಿ 23:
    • ವಿರಾಜಪೇಟೆ, ಬೆಲ್ಲೂರು, ಸೋಮವಾರಪೇಟೆ, ಗುಂಡಗುತ್ತಿ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಮಡಿಕೇರಿಯಲ್ಲಿ ತಂಗಿದರು.
  • ಫೆಬ್ರವರಿ 24:
    • ಸಂಪಾಜೆ, ಸುಳ್ಯ, ಪುತ್ತೂರು, ಉಪ್ಪಿನಂಗಡಿ, ವಿಟ್ಲ, ಬಂಟ್ವಾಳ, ಪಾಣೆ ಮಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರಿಗೆ ತಲುಪಿದರು.

ಪ್ರವಾಸದ ಪಶ್ಚಿಮ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗ (Western Coastal Karnataka Phase)

  • ಫೆಬ್ರವರಿ 25-26:
    • ಗುರಪುರೆ, ಬಜ್ಪೆ, ಕಡಿಲು, ಮೂಳ್ಕಿ, ಪಡಬಿದ್ರಿ, ಕಾಪು, ಉಡುಪಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾವರ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಕುಂದಾಪುರದಲ್ಲಿ ತಂಗಿದರು.
  • ಫೆಬ್ರವರಿ 27:
    • ಭಟ್ಕಳ, ಹೊನ್ನಾವರ, ಕದ್ರಿ ಮತ್ತು ಕಾರವಾರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ.
  • ಫೆಬ್ರವರಿ 28:
    • ಅಂಕೋಲಾ, ಕುಮಟಾ, ಹಿರೆಗುಟ್ಟಿ, ಸಿರಸಿ ಗೆ ಭೇಟಿ.

ಪ್ರವಾಸದ ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕ ಭಾಗ (Northern Karnataka Phase)

  • ಮಾರ್ಚ್ 1:
    • ಹಾವೇರಿ, ಬ್ಯಾಡಗಿ, ಮೋಟೇಬೆನ್ನೂರು, ಮುರುಘಾಮಠ, ರಾಣೇಬೆನ್ನೂರು ಗೆ ಭೇಟಿ.
  • ಮಾರ್ಚ್ 2-3:
    • ಸಂಡೂರು, ಬಳ್ಳಾರಿ, ಹೊಸಪೇಟೆ, ಗಡಗ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ ಗೆ ಭೇಟಿ.
  • ಮಾರ್ಚ್ 4-5:
    • ಧಾರವಾಡ, ಸೌಂದತ್ತಿ, ಬೈಲಹೊಂಗಲ, ಬಾಗೇವಾಡಿ, ಬೆಳಗಾವಿ ಗೆ ಭೇಟಿ.

ಪ್ರವಾಸದ ಕೊನೆಯ ಹಂತ (Final Phase of the Tour)

  • ಮಾರ್ಚ್ 6-7:
    • ಯಮಕನಮರಡಿ, ಚಿಕ್ಕೋಡಿ, ಹತ್ತಿಕನಗಲೆ, ಶೆಡಬಲ್ ಮತ್ತು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ.
  • ಮಾರ್ಚ್ 8:
    • ಬನಹಟ್ಟಿ, ಅಥಣಿ, ವಿಜಯಪುರ, ಇಳ್ಕಲ್ ಮೂಲಕ ಹೈದರಾಬಾದ್ ತಲುಪಿದರು.

ಪ್ರವಾಸದ ಪ್ರಭಾವ (Impact of the Tour)

  • ಹರಿಜನರಿಗೆ ಪ್ರೇರಣೆ:
    • ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಪ್ರಚಾರದಿಂದ ಹರಿಜನರ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಧೈರ್ಯ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.
  • ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಗೃತಿ:
    • ಈ ಪ್ರವಾಸವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಿತು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

1934ರ ಈ ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರವಾಸವು ಕರ್ನಾಟಕದ ಜನರಲ್ಲಿ ಹರಿಜನರ ಉನ್ನತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಪ್ರಭಾವಶೀಲ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಈ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ನೇತೃತ್ವವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ದಿಕ್ಕು ತೋರಿಸಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಅನಾದರ ಚಲನೆ (Civil Disobedience Movement in Karnataka)

in /

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಾಗರಿಕ ಅನಾದರ ಚಲನೆ (Civil Disobedience Movement in Karnataka)

ಪ್ರಾರಂಭ: ನಾಗರಿಕ ಅನಾದರ ಚಲನೆ (Introduction to Civil Disobedience Movement)

  • 1930ರ ಏಪ್ರಿಲ್ 6: ಗಾಂಧೀಜಿ ನಾಗರಿಕ ಅನಾದರ ಚಲನೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
  • ಅಂಕೋಲಾದಲ್ಲಿ ಉಪ್ಪು ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (Salt Satyagraha in Ankola) (ಏಪ್ರಿಲ್ 13, 1930):
    • ಜಾಲಿಯನ್ ವಾಲಾ ಬಾಗ್ ಹತ್ಯಾಕಾಂಡವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು ಈ ದಿನ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು (Key Activities in Karnataka)

  • ಅರಣ್ಯ ಸತ್ಯಾಗ್ರಹ (Jungle Satyagraha): ಅರಣ್ಯ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘನೆ.
  • ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳ ಪಿಕೆಟಿಂಗ್ (Picketing of Liquor Shops): ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಭಟನೆ.
  • ಹುಲ್ಲುಬಣ್ಣು ತೆರಿಗೆ ತಿರಸ್ಕಾರ (Non-Payment of Pasture Tax): ಹುಲ್ಲು ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲು ನಿರಾಕರಣೆ.
  • ನೆರೆ ತೆರಿಗೆ ಚಲನೆ (No-Tax Campaign): ರೈತರು ನೆರೆ ತೆರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದರು.

ಆಂದೋಲನದ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ದಮನ (Impact and Repression)

  • ಬಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ (In Belagavi District):
    • 2,000 ಜನರನ್ನು ಬಂಧಿಸಲಾಯಿತು, ಇದರಲ್ಲಿ 750 ಮಂದಿ ಬೇಳಗಾವಿಯಿಂದ.
  • ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ (In Uttara Kannada):
    • 800ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಕುಟುಂಬಗಳ ಜಮೀನುಗಳನ್ನು ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಲಾಯಿತು.
    • 1,000 ಜನರು ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಒಳಗಾದರು, ಇದರಲ್ಲಿ 100 ಮಹಿಳೆಯರಿದ್ದರು.
    • ಮುಟ್ಟುಗೋಲು ಹಾಕಿದ ಜಮೀನುಗಳನ್ನು 1939ರಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಮರಳಿ ಪಡೆದರು.

ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ (Eradication of Untouchability)

  • 1932ರಲ್ಲಿ ಗಾಂಧೀಜಿ ಉಪವಾಸ ಚಟುವಟಿಕೆ (Gandhiji’s Fast in 1932):
    • ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆಗೆ ಪ್ರಚೋದನೆ.
    • ಹರಿಜನರ ದೇಗುಲ ಪ್ರವೇಶ (Temple Entry for Harijans):
      • ಸಿರ್ಸಿಯ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ದೇವಸ್ಥಾನ (Marikamba Temple in Sirsi).
      • ಬೆಂಗಳೂರು ಬಸವನಗುಡಿ ದೇವಸ್ಥಾನ (Basavanagudi Temple in Bengaluru).

ಹರಿಜನರ ಹಿತಸಾಕ್ಷರಿಗಾಗಿ ಗಾಂಧೀಜಿಯ ಪ್ರವಾಸ (Gandhiji’s Tours for Harijan Welfare)

  • 1934 ಮತ್ತು 1936:
    • ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರವಾಸ (Tour in Karnataka):
      • ಹರಿಜನ ಸೇವಕ ಸಂಘ (Harijan Sevak Sangh):
        • ಸರ್‌ದಾರ್ ವೀರನಗೌಡ ಪಾಟೀಲ (Sardar Veeranagouda Patil) – ಅಧ್ಯಕ್ಷ.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

1930ರ ನಾಗರಿಕ ಅನಾದರ ಚಲನೆ (Civil Disobedience Movement) ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟದ ಮಹತ್ವದ ಹಂತವಾಗಿತ್ತು.
ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ನೋಟ್ಯಾಕ್ಸ್ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ (No-Tax Campaign) ಸ್ತ್ರೀಯರ ಭಾಗವಹಿಸುವಿಕೆ, ಜನಜಾಗೃತಿಗೆ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರೇರಣೆ ನೀಡಿತು.

ಇದಕ್ಕೆ ಸಬ್‌ಸ್ಕ್ರೈಬ್‌ ಆಗಿ: ಪೋಸ್ಟ್‌ಗಳು (Atom)