 |
| ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ (Syed Ahmad Khan) |
ಮೊಹಮ್ಮದೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಂಘವನ್ನು 1863 ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಕತ್ತಾದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ಸೊಸೈಟಿಯು ಆಧುನಿಕ ವಿಚಾರಗಳ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿತು ಮತ್ತು ಮೇಲ್ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ಮುಸ್ಲಿಮರನ್ನು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಂತೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸಿತು.
ಮುಸ್ಲಿಮರಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸುಧಾರಕ ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ (1817-1898). ಅವರು ಆಧುನಿಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚಿಂತನೆಯಿಂದ ಮಹತ್ತರವಾಗಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದೊಂದಿಗೆ ಸಮನ್ವಯಗೊಳಿಸಲು ತಮ್ಮ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಶ್ರಮಿಸಿದರು.
ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್, ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ, ಖುರಾನ್ ಮಾತ್ರ ಇಸ್ಲಾಮಿನ ಅಧಿಕೃತ ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲಾ ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಬರಹಗಳು ಗೌಣವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದರು.
ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ ಅವರು ವಿಮರ್ಶಾತ್ಮಕ ವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಚಿಂತನೆಯ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಜನರನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಆಲೋಚನಾ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಸುಸಂಸ್ಕೃತ ಜೀವನ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದರು.
ಅವರು ಮತಾಂಧತೆ, ಸಂಕುಚಿತ ಮನೋಭಾವ ಮತ್ತು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರರನ್ನು ವಿಶಾಲ ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಸಹಿಷ್ಣುತೆಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. ಮುಚ್ಚಿದ ಮನಸ್ಸು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಹಿಂದುಳಿದಿರುವಿಕೆಯ ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ ಎಂದರು.
ಆದ್ದರಿಂದ ಆಧುನಿಕ ಶಿಕ್ಷಣದ ಪ್ರಚಾರವು ಅವರ ಜೀವನದುದ್ದಕ್ಕೂ ಅವರ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ, ಅವರು ಅನೇಕ ಪಟ್ಟಣಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಉರ್ದುವಿಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿದರು.
1875 ರಲ್ಲಿ, ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ ಅವರು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯನ್ನು ಹರಡುವ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಅಲಿಘರ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೊಹಮ್ಮದನ್ ಆಂಗ್ಲೋ-ಓರಿಯಂಟಲ್ ಕಾಲೇಜನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ನಂತರ, ಈ ಕಾಲೇಜು ಅಲಿಗಢ ಮುಸ್ಲಿಂ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು.
ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆಯಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ನಂಬಿಕೆಯುಳ್ಳವರಾಗಿದ್ದರು. ಎಲ್ಲಾ ಧರ್ಮಗಳು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಏಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ಅವರು ನಂಬಿದ್ದರು, ಅದನ್ನು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ನೈತಿಕತೆ ಎಂದು ಕರೆಯಬಹುದು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಧರ್ಮವು ಅವನ ಅಥವಾ ಅವಳ ಖಾಸಗಿ ವಿಷಯ ಎಂದು ನಂಬಿದ ಅವರು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತಾಂಧತೆಯ ಯಾವುದೇ ಚಿಹ್ನೆಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಖಂಡಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೋಮು ಘರ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸಹ ವಿರೋಧಿಸಿದರು. ಹಿಂದೂಗಳು ಮತ್ತು ಮುಸ್ಲಿಮರು ಒಂದಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಮನವಿ ಮಾಡಿದರು.
ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ ಅವರು ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಾನಮಾನವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಪರವಾಗಿ ಬರೆದರು ಮತ್ತು ಪರ್ದಾವನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕಲು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣದ ಹರಡುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅವರು ಬಹುಪತ್ನಿತ್ವ ಮತ್ತು ಸುಲಭ ವಿಚ್ಛೇದನದ ಪದ್ಧತಿಗಳನ್ನು ಖಂಡಿಸಿದರು.
ಸಯ್ಯದ್ ಅಹ್ಮದ್ ಖಾನ್ ಅವರಿಗೆ ನಿಷ್ಠಾವಂತ ಅನುಯಾಯಿಗಳ ತಂಡವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು, ಅವರನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿ ಅಲಿಘರ್ ಶಾಲೆ ಎಂದು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.