 |
| ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು (Agricultural Policies in Economic Growth) |
"ಭಾರತದ ಜೀವನಾಡಿ ಎಂದರೆ ಕೃಷಿ" ಎಂಬುದು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಸತ್ಯವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸುಮಾರು 60% ಜನರು ಕೃಷಿಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ, ಮತ್ತು ದೇಶದ ಜಿಡಿಪಿ (GDP)ಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳ ಬಳಿಯಿಲ್ಲದೆ, ಈ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಇಂದಿನ ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಅಸಮರ್ಪಕ ಬೆಳೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಮತ್ತು ನಿರಂತರ ಬೆಲೆ ಅಸ್ಥಿರತೆಯ ನಡುವೆ ಸಮರ್ಥ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳ ಅಗತ್ಯವು ಮತ್ತೆ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ.
ಈ ಪ್ರಬಂಧವು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ದಾರಿಯಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು, ಇತಿಹಾಸ, ಪ್ರಗತಿಗಳು, ಮತ್ತು ಇಂದಿನ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಅವಲೋಕಿಸುತ್ತದೆ.
ಇತಿಹಾಸದ ಹಿನ್ನಲೆ:
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಕಣ್ಣೆತ್ತಿಯಂತೆ ಬೆಳೆದಿದೆ. ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿ, ಕೃಷಿ ಆಧಾರಿತ ಪದ್ಧತಿ ಶೋಷಣೆಯ ನೋಟದಲ್ಲಿ ಶೇಖರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ದೇಶವು ಆಹಾರ ಸ್ವಾವಲಂಬಿತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಹೋರಾಟ ನಡೆಸಿತು. 1960ರ ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿ, ಹೆಚ್ಚು ಉತ್ಪಾದಕತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಬೀಜಗಳು ಮತ್ತು ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿತು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿ ಎಲ್ಲಾ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ತಲುಪದೆ, ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ವಿಶೇಷ ಯಶಸ್ಸು ಕಂಡುಬಂದಿತು. 1991ರ ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರೀಕರಣವು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ತರಿತು, ಆದರೆ ಇಂದು ರೈತರಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹೊಸ ನೋಟದ ನೀತಿಗಳು ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಮುಖ್ಯ ವಾದಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ:
ರೈತರ ಆದಾಯ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಮರ್ಥ ನೀತಿಗಳು: ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ (MSP) ಯೋಜನೆ ಮತ್ತು ರೈತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಗುರಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡ 'ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕಿಸಾನ್ ಸಮ್ಮಾನ್ ನಿಧಿ' ಪಣಗಳು ರೈತರ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿವೆ. ಇವು ರೈತರಿಗೆ ತುರ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯ ಒದಗಿಸಿದರೂ, ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಸಮರ್ಥ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ನಿಗದಿತ ಆದಾಯವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸದಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿದೆ. ದೀರ್ಘಕಾಲಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ, ಸುಧಾರಿತ ನೀರಾವರಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಬೆಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣ ಅವಶ್ಯಕ.
ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಪರಿಣಾಮ: ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದಾಗಿ ಕೃಷಿ ಕಾರ್ಯಗಳು ಹಾನಿಗೊಳಗಾಗುತ್ತಿವೆ. ಶಾಶ್ವತ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು, ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಕೃಷಿ ವಿಧಾನಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ, ಮತ್ತು ಕೀಟನಾಶಕಗಳ ದುರ್ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಜೈವಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಪರಿಸರ ಆಧಾರಿತ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ರೈತರಿಗೆ ಕೀಟ ಹಾನಿ, ಮಣ್ಣು ಕ್ಷೀಣತೆ, ಮತ್ತು ಅತಿವೃಷ್ಟಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹವಾಮಾನ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ರೈತರ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ತರಲು ಪ್ರಬಲ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತವೆ.
ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸಂಪರ್ಕ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ವಾಣಿಜ್ಯೀಕರಣ: ಕೃಷಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮುಖ್ಯ, ಏಕೆಂದರೆ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಬೆಳೆಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಸೌಕರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಡಿಜಿಟಲ್ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ಬೆಲೆ ಮಾಹಿತಿ, ಕೀಟ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಮತ್ತು ನೀರಾವರಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು ಕೃಷಿಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಎಪಿಎಂಸಿ ಕಾಯ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಎಂಬುದು ರೈತರಲ್ಲಿ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸಿದೆ. ಸಮಗ್ರ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ರೈತರಿಗೆ ಅತ್ಯಂತ ಸುಗಮವಾದ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
ಸಮರ್ಥ ನೀರಾವರಿ ಮತ್ತು ನೀರು ಬಳಕೆ ನೀತಿಗಳು: ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ನೀರಾವರಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ತೀವ್ರ ಬರ ಮತ್ತು ಅವಶೇಷವಾದ ಮಳೆಪಾತದಿಂದಾಗಿ ಬೆಳೆಹಾನಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸರಕಾರದ 'ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕೃಷಿ ಸಿಂಚಾಯ್ ಯೋಜನೆ' ನೀರು ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದರೂ, ಸಮಗ್ರ ನೀರಾವರಿ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಭಿವೃದ್ದಿ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ಸಮರ್ಥ ನೀರಾವರಿ ವಿಧಾನಗಳು, ಡ್ರಿಪ್ ಮತ್ತು ಸ್ಪ್ರಿಂಕ್ಲರ್ ಇರಿಗೇಶನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಒದಗಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಪ್ರತಿವಾದಗಳು:
ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವರು ಟೀಕಿಸುತ್ತಾರೆ: ರೈತರು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ತುತ್ತಾಗಿರುವುದರಿಂದ, ಸಾಲಮನ್ನಾ ಮತ್ತು ಸರಕಾರದ ಬೆಂಬಲದ ಅವಲಂಬನೆಯು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ರೈತರಾದವರು ಹೊಸತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಳವಡಿಕೆಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಶ್ರದ್ಧೆ ಕೊಡದೇ ಇದ್ದರೆ, ಈ ಯೋಜನೆಗಳು ವಿಫಲಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಇವುಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಸಮರ್ಥ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ರೈತರು ಹೊಸ ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೇರೇಪಿತರಾಗುತ್ತಾರೆ.
ಉಪಸಂಹಾರ:
ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಕೇವಲ ಆರ್ಥಿಕ ಬಲವರ್ಧನೆಯ ಸಾಧನವಲ್ಲ, ದೇಶದ ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಗೆ ಪೂರಕವಾಗಿವೆ. ರೈತರ ಸಹಾಯ ಯೋಜನೆಗಳು, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾಗುವಂತೆ ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಮತ್ತು ಸಮರ್ಥ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಬಳಕೆ, ಇವುಗಳು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಸದೃಢಗೊಳಿಸಲು ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತವೆ.
ಜಾಗತಿಕ ಪೈಪೋಟಿಯನ್ನು ಎದುರಿಸುವಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯತ್ತ ಮುನ್ನಡೆಯಬೇಕು. ಸರಕಾರ ಮತ್ತು ರೈತ ಸಮುದಾಯಗಳು ಕೈಗೂಡಿಸಿ, ಆರ್ಥಿಕ ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ಶಾಶ್ವತತೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.