 |
| ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿ (Green Revolution for Agricultural Development in India) |
"ಜೀವನದ ತಾಣ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಇದೆ, ಆದರೆ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಬಲಿಷ್ಠವಾಗಲು ರೈತರು ಬಲಿಷ್ಠರಾಗಿರಬೇಕು" ಎಂಬುದು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬುನಾದಿ ತತ್ವವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಜಿಡಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿಯ ಪಾಲು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ಸಮರ್ಥ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಇಲ್ಲದೆ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೀಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಾಧ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ, ಬೆಳೆ ಬೆಲೆಗಳ ಅಸ್ಥಿರತೆ, ಮತ್ತು ರೈತರ ಆರ್ಥಿಕ ದುರ್ಬಲತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಮುನ್ನೋಟದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಲು ಸೂಕ್ತವಾದ ಕ್ರಮಗಳ ಅಗತ್ಯ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ.
ಈ ಪ್ರಬಂಧವು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳ ಪ್ರಮುಖತೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ, ಇತಿಹಾಸದ ಪಯಣ, ಪ್ರಮುಖ ನೀತಿಗಳು, ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಬೆನ್ನಾಟವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸುತ್ತದೆ.
ಇತಿಹಾಸದ ಹಿನ್ನಲೆ:
ಭಾರತದ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಆಧುನಿಕತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅನೇಕ ಹಂತಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಿವೆ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದ ನಂತರ, ದೇಶವು ತನ್ನ ಆಹಾರ ಸ್ವಾವಲಂಬಿತ್ವವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಹಸಿರು ಕ್ರಾಂತಿಯ ಮೂಲಕ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ತರುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಬಿತ್ತನೆ ಬೀಜಗಳು, ರಾಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರಗಳು, ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಕೃಷಿಗೆ ಹೊಸ ಜೀವ ತುಂಬಿದವು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, ಈ ನೀತಿಗಳು ಎಲ್ಲಾ ಹಂತದ ರೈತರಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ತಲುಪಲಿಲ್ಲ. 1991ರ ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರೀಕರಣದ ನಂತರ, ಭಾರತೀಯ ಕೃಷಿಯು ಜಾಗತಿಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಸ್ಪರ್ಧೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು, ಆದರೆ ಇದು ಸಣ್ಣ ರೈತರಿಗೆ ಹಲವಾರು ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ತಂದಿತು. ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತಿವೆ.
ಮುಖ್ಯ ವಾದಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ:
ರೈತರ ಆರ್ಥಿಕ ಸಬಲೀಕರಣ: ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ರೈತರ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿರಬೇಕು. ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ಕನಿಷ್ಠ ಬೆಂಬಲ ಬೆಲೆ (MSP), ಫಸಲ್ ಬಿಮಾ ಯೋಜನೆಗಳು, ಮತ್ತು ಸಬ್ಸಿಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ರೈತರ ಆದಾಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಆರ್ಥಿಕ ಬಲವಂತಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಪ್ರಮುಖ ಸಾಧನಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿವೆ. ಈ ನೀತಿಗಳು ರೈತರಿಗೆ ಆರ್ಥಿಕ ಮುನ್ನೋಟವನ್ನು ನೀಡಿದರೂ, ಅವುಗಳು ಸರ್ವಗ್ರಾಹ್ಯವಾಗಿ ಲಾಭಕರವಾಗಿಲ್ಲ, ಏಕೆಂದರೆ ರೈತರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಬೆಲೆಗಳ ಅಸ್ಥಿರತೆಗೆ ಇನ್ನೂ ತುತ್ತಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಸಮರ್ಥ ನೀರಾವರಿ ನೀತಿಗಳು: ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಸುಧಾರಿತ ಕೃಷಿಗೆ ಅವಶ್ಯ. ಸರಕಾರದ 'ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಕೃಷಿ ಸಿಂಚಾಯ್ ಯೋಜನೆ' (PMKSY) ಯೋಜನೆಯು ನೀರಿನ ಸುಸಂಬಂಧಿತ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ದೇಶದ ಹಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಇನ್ನೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಷ್ಠಾನ ವಿಳಂಬವಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಕ್ರಮಗಳು ಬಹಳ ನಿಧಾನಗತಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತವೆ. ಸಮರ್ಥ ನೀರಾವರಿ ನೀತಿಗಳು ಮಾತ್ರವೆಲ್ಲ, ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಕ್ರಮಗಳ ಮೇಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಒತ್ತು ನೀಡಬೇಕು.
ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ: ಕೃಷಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ರೈತರಿಗೆ ಬೆಳೆಯ ನೇರ ಮಾರಾಟದ ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಮುಖ್ಯ. ಎಪಿಎಂಸಿ ಕಾಯ್ದೆಗಳ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮತ್ತು ಇ-ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಸೇವೆಗಳು ರೈತರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಉತ್ಪನ್ನಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮ ಬೆಲೆಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿವೆ. ಇಂತಹ ನೀತಿಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮಧ್ಯವರ್ತಿಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ರೈತರಿಗೆ ಲಾಭವಾಗಬಹುದು. ಆದರೆ, ಡಿಜಿಟಲ್ ವೈಷಮ್ಯವು ಸಣ್ಣ ರೈತರು ಈ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸಲು ತೊಂದರೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು: ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಕೃಷಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿದೆ. ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಗೊಬ್ಬರ ಬಳಕೆ, ಮತ್ತು ಬೆಳೆ ಪರಿವರ್ತನೆ ವಿಧಾನಗಳು ಕೃಷಿಯನ್ನು ಶಾಶ್ವತಗೊಳಿಸಲು ಸಹಕಾರಿಯಾಗಿವೆ. ಆದರೆ, ಈ ರೀತಿಯ ಶಾಶ್ವತ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಸರ್ವಗ್ರಾಹ್ಯವಾಗಿ ಅಳವಡಿಸಲು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ರೈತರಿಗಾಗಿ ಜಲವಾಯು ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಮತ್ತು ತುರ್ತು ಬೆಳೆ ಬಿಮಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.
ಪ್ರತಿವಾದಗಳು:
ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ನಡುವೆಯೂ, ಟೀಕೆಗಳೂ ಸಹ ಹರಡಿವೆ. ರೈತರು ಉನ್ನತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅನುಕೂಲ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಕಷ್ಟು ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪತ್ತು ಹೊಂದಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಪ್ರಮುಖ ಟೀಕೆಯಾಗಿದೆ. ವಿವಿಧ ಕೃಷಿ ಯೋಜನೆಗಳು ರಾಜ್ಯದಿಂದ ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಅಸಮಾನವಾಗಿ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ, ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ವೈಷಮ್ಯ ಕಂಡುಬರುತ್ತಿದೆ. ಈ ಅಡಚಣೆಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು, ರೈತರಿಗೆ ಸಮರ್ಪಕ ಸಾಲ ಮನ್ನಾ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಉಪಸಂಹಾರ:
ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ದೇಶದ ನಿತ್ಯದ ಜೀವನ್ಮೂಲಕ್ಕೆ ಬೆನ್ನೆಲುಬಾಗಿದೆ. ಸಮರ್ಥ ನೀರಾವರಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು, ಸಮಾನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಲಭ್ಯತೆ, ಮತ್ತು ಹವಾಮಾನಕ್ಕೆ ಹೊಂದುವ ಕೃಷಿ ಕ್ರಮಗಳು ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತು ಆಹಾರ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದು.
ಆಗಲಿ, ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಲು ರೈತರಿಗೆ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವುದು, ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಾಯವನ್ನು ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವುದು, ಮತ್ತು ಶಾಶ್ವತತೆಯ ಹಾದಿಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಯುವ ಮೂಲಕ, ಭಾರತವು ಸಮಗ್ರ ಕೃಷಿ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಿಸಬಹುದು. ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಬಲಿಷ್ಠವಾಗಬೇಕಾದರೆ, ನಮ್ಮ ಕೃಷಿ ನೀತಿಗಳು ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಗೆ ಮುನ್ನಡೆಸಬೇಕು.