 |
| ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರ ತೊಡೆಯಾಟ (Poverty and its Alleviation in India) |
"ದಾರಿದ್ರ್ಯವು ಕೇವಲ ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಮಾನವೀಯತೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಶತ್ರುವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯವು ಅನೇಕ ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಜೀವನದ ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಯಾಗಿದೆ. ವಿಶ್ವದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಿರುವ ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಅನೇಕ ಜನರು ಬಡತನದ ರೇಖೆಯ ಕೆಳಗೇ ಜೀವನ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರತಿ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆಯ ಮುಖ್ಯ ಗುರಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯವನ್ನು ತೊಡೆಯುವುದು, ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತರುವುದಾಗಿದೆ.
ಈ ಪ್ರಬಂಧದಲ್ಲಿ, ದಾರಿದ್ರ್ಯವು ಭಾರತದ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸಲಾಗುವುದು. ಇದರಲ್ಲಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯ ತೊಡೆಯಲು ಸರ್ಕಾರದ ಯತ್ನಗಳು ಮತ್ತು ಭವಿಷ್ಯದ ದಾರಿದ್ರ ನಿವಾರಣೆ ಕುರಿತು ಆಲೋಚನೆ ನೀಡಲಾಗುವುದು.
ಇತಿಹಾಸದ ಹಿನ್ನಲೆ:
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯವು ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಳ್ವಿಕೆಯ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆರ್ಥಿಕ ಶೋಷಣೆಯ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು. ಭಾರತೀಯ ರೈತರು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಮಿಕ ವರ್ಗದವರು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ದುರ್ಬಲವಾಗಿದ್ದರು, ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಶ್ರಮದಿಂದ ಕುಟುಂಬವನ್ನು ಪೋಷಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ನಂತರ, ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಗುರಿ之一 ದಾರಿದ್ರ್ಯ ನಿವಾರಣೆ ಆಗಿತ್ತು. ಇಂದಿರಾ ಗಾಂಧಿಯವರು "ಗರೀಬಿ ಹಟಾವೋ" ಘೋಷಣೆಯ ಮೂಲಕ ಬಡತನದ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಟದ ಪ್ರಾರಂಭವನ್ನು ಮಾಡಿದರು. 1991ರ ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳ ನಂತರ, ದೇಶದ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಪ್ರಗತಿ ಜಾಗತಿಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಬಡತನವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿತು.
ಇಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಭಾರತವು ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಗೆ ಹತ್ತಿದರೂ, ಬಡತನವು ದೇಶದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ತೀವ್ರ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿದೆ.
ಮುಖ್ಯ ವಾದಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ:
ದಾರಿದ್ರ್ಯದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳು: ಬಡತನವು ಭಾರತೀಯ ಸಮಾಜದ ಮೇಲೆ ಅತ್ಯಂತ ಆಳವಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಬೀರುತ್ತಿದೆ. ಬಡ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ಕಷ್ಟಪಡುವುದರಿಂದ, ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅನೈತಿಕತೆ, ಅಪರಾಧ ಮತ್ತು ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುತ್ತವೆ. ಬಡತನವು ಶಿಕ್ಷಣದ ಅಭಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಗೂ ದಾರಿದ್ರ್ಯವನ್ನು ಹರಡುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ಅಸಮಾನತೆ: ಬಡತನದ ಮತ್ತೊಂದು ಮಹತ್ವದ ಪರಿಣಾಮವೆಂದರೆ ಆರ್ಥಿಕ ಅಸಮಾನತೆ. ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳು ಬಹಳ ಶ್ರೇಷ್ಟವಾಗಿದ್ದು, ಇತರ ಭಾಗಗಳು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಂಪತ್ತು, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ಅವಸರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ನಗರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಅಂತರವು ಬಡತನವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ರಮಗಳು: ಸರ್ಕಾರವು ದಾರಿದ್ರ್ಯ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿದೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಮೀಣ ಉದ್ಯೋಗ ಖಾತ್ರಿ ಯೋಜನೆ (MGNREGA) ಮತ್ತು ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಗ್ರೀಬ ಕಲ್ಯಾಣ್ ಯೋಜನೆಗಳು ಗ್ರಾಮೀಣ ಬಡಜನರ ಜೀವನವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಪ್ರಮುಖರಾಗಿವೆ. MGNREGA ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿ ಗ್ರಾಮೀಣ ಆರ್ಥಿಕತೆಯನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಿದೆ.
ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಪಾತ್ರ: ಉತ್ತಮ ಶಿಕ್ಷಣವು ದಾರಿದ್ರ್ಯ ನಿವಾರಣೆಗೆ ಅತ್ಯಾವಶ್ಯಕ. ಬಡಜನರು ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಗಳಿಸಿ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯಾಗಲು ಶಿಕ್ಷಣವು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಬಡ ಜನಸಮುದಾಯಗಳಿಗೂ ವ್ಯಾಪಕ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಪ್ರತಿವಾದಗಳು:
ದಾರಿದ್ರ್ಯ ನಿವಾರಣೆಗಾಗಿ ಕೈಗೊಂಡಿರುವ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆಯಾದರೂ, ಇನ್ನೂ ಹಲವು ಸವಾಲುಗಳು ಉಳಿದಿವೆ. ಟೀಕಾಕರು ಸರ್ಕಾರದ ಯೋಜನೆಗಳು ಸಮರ್ಪಕವಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಬಡಜನರಿಗೂ ತಲುಪುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮೂಲಭೂತ ಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿವೆ.
ಈ ಸವಾಲುಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಸರ್ವ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಬೇಕು.
ಉಪಸಂಹಾರ:
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ದಾರಿದ್ರ್ಯವನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಸಮಾನ ಶಿಕ್ಷಣ, ಆರ್ಥಿಕ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಸರಕಾರದ ಸಮರ್ಥ ನೀತಿಗಳ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ಬಡತನವನ್ನು ತೊಡೆದು ಸಮೃದ್ಧ ದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ಬಡತನದ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟವು ನಿರಂತರವಾದ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ಅಗತ್ಯವಿದೆ, ಆದರೆ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಯು ನಿಜವಾದ ರಾಷ್ಟ್ರದ ದಾರಿಯಾಗಿದೆ.