Education and Literary Development
ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಹಿತ್ಯದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮಿಷನರಿಗಳು ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಮಾದರಿಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಆರಂಭಿಸಿದರು.
1881ರ ವೇಳೆಗೆ ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ 2000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದವು.
ಬಾಂಬೆ-ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 650ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಶಾಲೆಗಳಿದ್ದರೂ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮರಾಠಿ ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆಗಳಾಗಿದ್ದವು.
- ಎಲಿಯಟ್ ಮತ್ತು ಡೀಪುಟಿ ಚನ್ನಬಸಪ್ಪ ಕನ್ನಡ ಮಾಧ್ಯಮ ಪರಿಚಯಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದರು.
ಪ್ರಮುಖ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು:
- ಬಳ್ಳಾರಿಯಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜು (1869).
- ಕೇಂದ್ರ ಕಾಲೇಜು (ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 1875)
- ಮೈಸೂರಿನ ಮಹಾರಾಜಾ ಕಾಲೇಜು (1879)
- ಮಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಸೇಂಟ್ ಅಲೋಯ್ಸಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜು (1879).
ಕನ್ನಡ ಪತ್ರಿಕೆ ಮತ್ತು ಪುಸ್ತಕ ಪ್ರಕಟಣೆ:
- 1843ರಲ್ಲಿ ಬಾಸೆಲ್ ಮಿಷನ್ ಮಂಗಳೂರು ಸುದ್ದಿಪತ್ರಿಕೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿತು.
- ಪ್ರಖ್ಯಾತ ಪತ್ರಿಕೆಗಳು:
- ಕನ್ನಡ ಸಮಾಚಾರ (ಬಳ್ಳಾರಿ, 1844)
- ಚಂದ್ರೋದಯ (ಧಾರವಾಡ, 1877)
- ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರಕಾಶಿಕಾ (ಮೈಸೂರು, 1865)
- ಅರುಣೋದಯ (ಬೆಂಗಳೂರು, 1862).
Art, Music, and Architecture
ಕಲೆ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ
ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ಹೊಸ ನಾಟಕ ತಂಡಗಳು:
- ಗದಗ (1874) ಮತ್ತು ಹಳಸಂಗಿ.
- 1878ರಲ್ಲಿ ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಪಾರ್ಸಿ ಕಂಪನಿಯ ಆಗಮನ ನಾಟಕ ಕಲೆಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
ಸಂಗೀತ:
- ಮೈಸೂರು ಶೈಲಿ ಕಾರ್ನಾಟಿಕ್ ಸಂಗೀತ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು.
- ಪ್ರಮುಖ ವೀಣಾ ವಾದಕರು: ವೀಣಾ ವೆಂಕಟಸುಬ್ಬಯ್ಯ, ಚಿಕ್ಕರಮಪ್ಪ.
ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಪ್ರಭಾವ:
- ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಕಾಲೇಜು ಕಟ್ಟಡ (ಬೆಂಗಳೂರು, 1860) - ಗೋಥಿಕ್ ಶೈಲಿ.
- ಅಥರ ಕಚೇರಿ (1867) - ಐಯಾನಿಕ್ ಪಿಲ್ಲರ್ ಶೈಲಿ.
- ಮಂಗಳೂರು ಮತ್ತು ಬೆಳಗಾವಿಯ ಚರ್ಚುಗಳ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ ಶೈಲಿ.
Social Reforms
ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು
- 1881ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಮಹಿಳಾ ಶಾಲೆ ಪ್ರಾರಂಭ: ಇದು 1891ರಲ್ಲಿ ಹೈಸ್ಕೂಲ್ ಆಗಿ, 1901ರಲ್ಲಿ ಕಾಲೇಜಾಗಿ ವೃದ್ಧಿಯಾಯಿತು.
- ಶೇಷಾದ್ರಿ ಅಯ್ಯರ್:
- ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರಿಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಶಾಲೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.
- ಬ್ರಹ್ಮ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಥಿಯೋಸಾಫಿಕಲ್ ಸೊಸೈಟಿ ನಂತಹ ಚಳವಳಿಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
Economic and Industrial Development
ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
ಸರ್ ಎಂ. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ (ದಿವಾನ್, 1912):
- ಮೈಸೂರು ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ, "ಆಧುನಿಕ ಮೈಸೂರಿನ ನಿರ್ಮಾತ" ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟರು.
- ಕಾಣಂಬಾಡಿ ಜಲಾಶಯ ಯೋಜನೆ, ಮೈಸೂರು ಸ್ಯಾಂಡಲ್‌ವುಡ್ ಆಯಿಲ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ (1916), ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ (1916) ಸ್ಥಾಪನೆ.
ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳ ಸ್ಥಾಪನೆ:
- ಮೈಸೂರು ಪೇಪರ್ ಮಿಲ್ಸ್ (1938), ಮೈಸೂರು ಕ್ರೋಮ್ ಟ್ಯಾನಿಂಗ್ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ (1918),
- ಮಂಡ್ಯದ ಸಕ್ಕರೆ ಫ್ಯಾಕ್ಟರಿ (1934).
ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್:
- ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಕ್ಯಾನರಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ (1906), ಸಿಂಡಿಕೇಟ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (1925), ವಿಜಯಾ ಬ್ಯಾಂಕ್ (1925) ನಂತಹ ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಪ್ರಾರಂಭ.
Cultural Renaissance
ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪುನರುಜ್ಜೀವನ
- 1915ರಲ್ಲಿ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಪರಿಷತ್ ಸ್ಥಾಪನೆ.
- ಅಲೂರು ವೆಂಕಟರಾಯರ "ಕರ್ನಾಟಕ ಗತ ವೈಭವ" (1917) ಕನ್ನಡಿಗರಿಗೇ ತಮ್ಮ ಇತಿಹಾಸದ ಮೇಲೆ ಹೆಮ್ಮೆ ಮೂಡಿಸಿತು.
Conclusion
ನಿರ್ಣಯ:
ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ದಿವಾನರು ಮತ್ತು ರಾಜಮನೆತನ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಆಧುನಿಕ ರಾಜ್ಯವಾಗಿ ರೂಪಿಸಿದರು. ಅವರ ಪ್ರಗತಿಪರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು, ಶಿಕ್ಷಣ, ಕಲೆ, ಕೈಗಾರಿಕೆ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿ ಕರ್ನಾಟಕದ ಮರುಜಾಗರಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾದವು.