ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆ (Mysuru Chalo Movement, 1947)

in /


ಪರಿಚಯ (Introduction)

  • ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆ:

    • 1947ರಲ್ಲಿ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾದ ಹೋರಾಟ.
    • ಜನಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತದ ಬೇಡಿಕೆಗೆ ಚಲನೆಯ ನಾಂದಿ.

  • ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರದ ಹೋರಾಟ (Post-Independence Struggles):

    • ಭಾರತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಪಡೆದಿದ್ದರೂ, ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು 1948ರಲ್ಲಿ ಪೋಲೀಸ್ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಯ ನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಪ್ರಭಾವದಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು (Key Events)

ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಗತಿ (Progress of Mysuru Chalo Movement)
  • ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1947:
    • ಚಲನೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
    • ಕೆ. ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿಯಾಗಿ ಅಧಿಕಾರ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು.
ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಚಲನೆಗಳು (Hyderabad Karnataka Movements)
  • ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು:
    • ರಾಮಾನಂದ ತೀರ್ಥ, ಜನಾರ್ದನರಾವ್ ದೇಸಾಯಿ, ಜಿ. ರಾಮಾಚಾರ್, ಕೃಷ್ಣಾಚಾರ್ಯ ಜೋಶಿ, ಎ. ಶಿವಮೂರ್ತಿ ಸ್ವಾಮಿ, ಶರಣಗೌಡ ಇನಾಮ್ದಾರ್.
    • ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು 1948ರ ಪೋಲೀಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ಮೂಲಕ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಲಾಯಿತು.

ಪ್ರಮುಖ ನಾಯಕರು ಮತ್ತು ಮುಕ್ತಿದೂತರು (Leaders and Pioneers)

  • ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ನಾಯಕರು:

    • ಕೆ. ಹನುಮಂತಯ್ಯ (1952):
      • ವಿಧಾನ ಸೌಧ ನಿರ್ಮಾಣದ ಯಶಸ್ಸು:
        • ಇದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಾಲದ ಅತ್ಯಂತ ದೊಡ್ಡ ಗ್ರಾನೈಟ್ ಕಟ್ಟಡ.
    • ಕಡಿದಾಳು ಮಂಜಪ್ಪ (1956):
      • ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ.

  • ಸಮಾಜ ಸೇವಕರು ಮತ್ತು ಪತ್ರಿಕೆಗಳು (Social Workers and Newspapers):

    • ತರುಣ ಕರ್ನಾಟಕ (ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ), ಸಮ್ಯೂಕ್ತ ಕರ್ನಾಟಕ (ಬೆಳಗಾವಿ, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ), ಜನವಾಣಿ, ತಾಯಿನಾಡು, ನವಜೀವನ, ವೀರಕೇಶರಿ, ವಿಶ್ವ ಕರ್ನಾಟಕ (ಬೆಂಗಳೂರು), ಕೊಡಗು (ಮಡಿಕೇರಿ).
    • ಪತ್ರಿಕೆಗಳು ಚಲನೆಯನ್ನು ಜನಜಾಗೃತಿಗೆ ಕೊಂಡಿಯಾಗಿಸಿದವು.

ಚಲನೆಗೆ ಮಹಿಳೆಯರ ಕೊಡುಗೆ (Role of Women in the Movement)

  • ಪ್ರಮುಖ ಮಹಿಳಾ ನಾಯಕರು:
    • ಕಮಲಾದೇವಿ ಚಟ್ಟೋಪಾಧ್ಯಾಯ, ಉಮಾಬಾಯಿ ಕುಂದಾಪುರ, ಕೃಷ್ಣಬಾಯಿ ಪಂಜೇಕರ್, ಯಶೋಧರ ದಾಸಪ್ಪ, ಸಿದ್ದಮ್ಮ ಬಳ್ಳಾರಿ, ಗೌರಮ್ಮ ವೆಂಕಟರಮಯ್ಯ.
    • ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಂಡು:
      • ಮದ್ಯದಂಗಡಿಗಳ ಎದುರು ಪಿಕೆಟ್ ನಡೆಸಿದವರು.
      • ಕೂಸುಗಳನ್ನು ತೊಡಕಿಕೊಂಡು ಜೈಲಿಗೆ ಹೋದವರು.

ಫಲಿತಾಂಶ (Outcomes)

  • ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತ:
    • ಪ್ರಥಮ ಸಚಿವ ಸಂಪುಟದ ಸ್ಥಾಪನೆ:
      • ಕೆ. ಚೆಂಗಲರಾಯ ರೆಡ್ಡಿ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಹೊಣೆಗಾರ ಆಡಳಿತ.
  • ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ:
    • ಪೋಲೀಸ್ ಆಕ್ಷನ್ ನಂತರ, ಪ್ರದೇಶವು ಭಾರತದ ಪ್ರಭುತ್ವಕ್ಕೆ ಸೇರಿತು.

ಚಲನೆಯ ಮಹತ್ವ (Significance of the Movement)

  • ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರಾರಂಭ:
    • ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆಯನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಪ್ರಥಮ ಹೆಜ್ಜೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
  • ಜನಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿಗೆ ಪೂರಕವಾದ ಚಲನೆ:
    • ಜನತೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಅರಿವು ಮತ್ತು ಸತತ ಹೋರಾಟದ ಚೇತನ ಮೂಡಿಸಿತು.
  • ಮಹಿಳೆಯ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ:
    • ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರು ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆಗಾಗಿ ನಿಲ್ದಾಣ ಎತ್ತಿದರು.

ನಿರ್ಣಯ (Conclusion)

ಮೈಸೂರು ಚಲೋ ಚಲನೆ ಮತ್ತು ಹೈದರಾಬಾದ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಹೋರಾಟಗಳು, ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಮೂರ್ತಿ ರೂಪಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯಾದವು.
ಚಲನೆಯಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದ ಪುರುಷರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ತ್ಯಾಗ ರಾಜ್ಯದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಗತಿಗೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು.